Właściciel samochodu może dokonać naprawy pojazdu po wypadku systemem gospodarczym. W takich przypadkach właściciel sam naprawia samochód albo korzysta z pomocy rodziny lub przyjaciół. Poniesiony koszt naprawy samochodu nie obejmuje wtedy podatku VAT, jaki byłby naliczony przy odpłatnej naprawie w warsztacie. Czy w związku z tym ubezpieczyciel przyznając odszkodowanie ma obowiązek wypłacić także równowartość podatku VAT?

Co na to sądy

Do podobnego pytania ustosunkował się Sąd Najwyższy (postanowienie SN III CZP 66/20). Wprawdzie Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały, jednak w uzasadnieniu wyjaśnił pewne kwestie.

Przede wszystkim Sąd Najwyższy podkreślił, że szkoda powstaje już w momencie samego zdarzenia. Wtedy dochodzi do uszkodzenia pojazdu i powstaje odpowiedzialność ubezpieczyciela. Sąd Najwyższy zaznaczył także utrwalone już stanowisko, że odszkodowanie powinno odpowiadać niezbędnym i ekonomicznie uzasadnionym kosztom naprawy. Choćby dlatego jeśli poszkodowany naprawił samochód za określoną kwotę, ale nie przywrócił w pełni jego stanu sprzed szkody, to może dochodzić hipotetycznych kosztów naprawy, jakie poniósłby naprawiając samochód w warsztacie. Takie koszty obejmują m.in. podatek VAT. Sytuacja taka występuje np. gdy do naprawy użyto części zamiennych, a poszkodowany miał prawo do części oryginalnych.

Co do nieodpłatnej naprawy wykonanej przez osobę trzecią Sąd Najwyższy wskazał nieco inną argumentację. Otóż zazwyczaj przyjaciel czy członek rodziny poszkodowanego nie naprawia samochodu, aby spełnić świadczenie za ubezpieczyciela. Jest to zatem nieodpłatne świadczenie realizowane dla poszkodowanego, w celu przysporzenia mu korzyści. W takich przypadkach osoba trzecia nie może żądać żadnej zapłaty od ubezpieczyciela. Zdaniem Sądu Najwyższego z tego względu nieodpłatna naprawa nie może być zaliczana na należne odszkodowanie. W związku z tym poszkodowany może dochodzić hipotetycznych kosztów naprawy, a zatem uwzględniających podatek VAT.

Podsumowanie

Naprawa pojazdu systemem gospodarczym nie wyklucza dochodzenia hipotetycznych kosztów naprawy obejmujących podatek VAT. Niemniej wysokość takich kosztów może być obniżona w zależności od konkretnych okoliczności danej sprawy. Jednak to na ubezpieczycielu spoczywa obowiązek udowodnienia istnienia takich okoliczności.

W razie pytań zapraszamy do kontaktu – KONTAKT

adw. Aleksandra Osobińska