Świadczenie postojowe jest rozwiązaniem pomocowym dla osób dotkniętych kryzysem wywołanym wirusem COVID-19. Wprowadziła je tzw. Tarcza antykryzysowa – ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm.).

W tym artykule omówimy najważniejsze kwestie związane z tym świadczeniem.

Komu przysługuje świadczenie postojowe?

Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie zagrożenia epidemicznego wywołanego COVID-19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności.

Świadczenie mogą otrzymać 2 grupy osób. Są to osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych.

Umowami cywilnoprawnymi w myśl Tarczy antykryzysowej są umowy agencyjne, zlecenia lub inne umowy o świadczenie usług.

Osoba ubiegająca się o świadczenie postojowe nie może podlegać ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

Ponadto, świadczenie przysługuje jedynie osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których katalog zawiera Tarcza antykryzysowa. Są to np. obywatele Rzeczypospolitej Polskie, czy też osoby posiadające prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać świadczenie postojowe?

Prawo do świadczenia postojowego zostało obwarowane różnymi warunkami. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, świadczenie warunkuje data jej rozpoczęcia, fakt jej wykonywania bądź zawieszenia oraz osiągany przychód. Natomiast prawo do świadczenia postojowego osoby zatrudnionej na podstawie umów cywilnoprawnych zależy od daty zawarcia umowy cywilnoprawnej oraz uzyskanego przychodu.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą:

Tej grupie osób świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli rozpoczęły działalność przed dniem 1 lutego 2020 r.

Przychód tych osób, uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku musi być przynajmniej 15% mniejszy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc.

Świadczenie może również przysługiwać osobom, które zawiesiły działalność gospodarczą, ale dopiero po dniu 31 stycznia 2020 r.

Warto zaznaczyć, że w poprzednim stanie prawnym istniał dodatkowy wymóg. Dotyczył on limitu osiąganego przychodu, który nie mógł przekroczyć kwoty 15.681 zł brutto. Kwota ta odpowiadała 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS, obowiązującego na dzień złożenia wniosku. W związku z wejściem w życie Tarczy antykryzysowej 2.0, wymogu tego nie stosuje się w aktualnym stanie prawnym.

Powyższych wymogów nie stosuje się jednak do przedsiębiorców, dla których zastosowanie mają przepisy o zryczałtowanym podatku dochodowym w formie karty podatkowej. Muszą oni jednocześnie korzystać ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT.

Osoby wykonujące umowę cywilnoprawną:

Osobom tym, świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli umowa cywilnoprawna została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r. Natomiast ich przychód z umowy cywilnoprawnej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie był wyższy od kwoty 15.681 zł. 

Jakie są wymagania formalne, aby móc uzyskać świadczenie postojowe?

Prawo do świadczenia jest ustalane na podstawie wniosku osoby prowadzącej działalność gospodarczą lub osoby wykonującej umowę cywilnoprawną. Wniosek składany jest do ZUS-u w formie dokumentu papierowego lub elektronicznego. W przypadku dokumentu elektronicznego, powinien on być opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Złożenie wniosku jest możliwe również za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS.

Podkreślić należy, że osoby wykonujące umowę cywilnoprawną wniosek o świadczenie postojowe składają za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego.

Tarcza antykryzysowa zawiera szczegółowy wykaz informacji i dokumentów, które należy dołączyć do składanego wniosku.

W jakim terminie złożyć wniosek o świadczenie postojowe?

Wniosek o świadczenie może być złożony najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym zostanie zniesiony stan epidemii.

Ile wynosi świadczenie postojowe?

Świadczenie postojowe przysługuje co do zasady w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 r. Można się o nie ubiegać trzykrotnie.

W 2020 r. kwota minimalnego wynagrodzenia wynosi 2.600 zł brutto. Dlatego też, świadczenie kształtuje się na poziomie ok. 2.080 zł (2.600 zł x 0,8). Należy zaznaczyć, że jest ono nieoskładkowane oraz nieopodatkowane, a także jest wolne od potrąceń i egzekucji.

Jednakże, Tarcza antykryzysowa przewiduje wyjątki od przyznania świadczenia w pełnej wysokości.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą:

W przypadku osób rozliczających się w formie karty podatkowej i korzystających ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT, świadczenie będzie niższe. Dla tej kategorii osób, ustawodawca przewidział świadczenie w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Będzie ono równe kwocie 1.300 zł.

Osoby wykonujące umowę cywilnoprawną:

Wyjątek ten dotyczy osób, których przychód z umów cywilnoprawnych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie przekroczył 50% wynagrodzenia minimalnego. Wówczas świadczenie postojowe wynosi sumę wynagrodzeń z tytułu wykonywania tych umów cywilnoprawnych.

Co w przypadku, kiedy ZUS odmówi przyznania świadczenia postojowego?

ZUS może odmówić przyznania świadczenia. Odmowa przyznania następuje w drodze decyzji. W takiej sytuacji, każdemu zainteresowanemu przysługuje odwołanie do właściwego sądu powszechnego.

Odwołanie składane w tego typu sprawach, obwarowane jest szczególnymi wymogami. W sytuacji, kiedy otrzymają Państwo decyzję odmawiającą przyznanie świadczenia postojowego, warto skorzystać z pomocy profesjonalisty, który pomoże w sporządzeniu odwołania.

Łukasz Kowalski