Ekshumacja może być przeprowadzona także przy sprzeciwie członków rodziny. Co do zasady ekshumacja procedowana jest w ramach postępowania administracyjnego. Sanepid zapytuje m.in. o zgodę członków rodziny na przeniesienie ciała lub szczątków zmarłego. Problem pojawia się, jeżeli któryś z uprawnionych członków rodziny takiej zgody dobrowolnie nie wyrazi. Nie zamyka nam to możliwości ekshumacji, jednak wymaga wkroczenia na drogę postępowania cywilnego.

Ekshumacja – jak jej zażądać

W prawie cywilnym funkcjonuje pojęcie dóbr osobistych. W ramach nich wyróżnia się np. kult pamięci o osobie zmarłej. Orzecznictwo wskazuje, że takie dobro osobiste obejmuje nie tylko uprawnienie do pochowania zwłok osoby bliskiej, ale także uprawnienie do żądania ekshumacji.

Oczywiście badając sprawę sąd musi ustalić, czy konkretnej osobie takie dobro osobiste przysługuje. Mogą o tym świadczyć np. relacje jakie łączyły wnioskodawcę ze zmarłą osobą. Jeśli takich relacji nie było, czy też były one niepoprawne, trudno uzasadnić, dlaczego taka osoba miałaby decydować o miejscu pochowania zmarłego.

Ponadto sąd musi także zbadać skąd wynika sprzeciw pozostałych uprawnionych członków rodziny. W końcu im również może przysługiwać prawo do kultywowania pamięci o zmarłym. Osoby te odmawiając zgody mogą chcieć chronić własne prawo. W końcu ekshumacja i przeniesienie ciała zmarłego kilkaset kilometrów od dotychczasowego miejsca pochówku mogłoby uniemożliwić realizację ich własnego uprawnienia.

Ekshumacja – kwestie moralne

W orzecznictwie wskazuje się, że ekshumacja nie jest zakazana. Jednak konieczna jest bardzo ostrożna i wnikliwa ocena żądania z jakim występuje konkretna osoba. Ekshumacja może naruszać bowiem potrzebę niezakłóconego spokoju zmarłego i najbliższych, dla których może być ona głębokim i trudnym przeżyciem.

Dlatego też w razie potrzeby wystąpienia do sądu trzeba zweryfikować wszystkie argumenty uzasadniające swoje żądanie. Dla pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy pomocne mogą być także inne okoliczności, które na pierwszy rzut oka wydawać by się mogły nieistotne. Poza tym, tego typu sprawy niosą ze sobą wiele emocji, dlatego lepiej dobrze się do nich przygotować.

Wspieramy Klientów w tego typu sprawach, możemy przeanalizować Twoją sprawę -> Skontaktuj się z nami.

Adw. Aleksandra Osobińska