Odszkodowanie stanowi świadczenie stanowiące rekompensatę za wyrządzoną szkodę majątkową od podmiotu, który ją wywołał lub ponosi za nią odpowiedzialność. Chodzi tu o uszczerbek finansowy jaki zaistniał u poszkodowanego w skutek tejże szkody, a więc taki, który rzeczywiście utracił, jak też korzyści które gdyby nie zdarzenie mógłby osiągnąć.

Celem odszkodowania jest zatem wyrównanie stanu majątku poszkodowanego, jaki by istniał gdyby do szkody w ogóle nie doszło. Odszkodowanie, co do zasady polega na zapłacie sumy pieniężnej, jednakże wybór w tym zakresie zależy od poszkodowanego, który to może żądać również przywrócenia stanu istniejącego przed wyrządzeniem szkody. Dopiero w przypadku gdy przywrócenie stanu poprzedniego nie jest możliwe lub wiąże się dla zobowiązanego do naprawienia szkody z nadmiernymi trudnościami lub kosztami to poszkodowanemu w takim przypadku przysługuje jedynie odszkodowanie w formie pieniężnej. Pamiętać należy, iż odszkodowanie w żadnym wypadku nie powinno prowadzić do wzbogacenia się poszkodowanego.

Z kolei zadośćuczynienie stanowi sposób naprawienia szkody o charakterze niemajątkowym, a jego podstawową funkcją jest zrekompensowanie poszkodowanemu negatywnych przeżyć związanych z wystąpieniem szkody, czyli tzw. krzywdy, bólu i cierpienia. Z uwagi na kompensacyjny charakter jaki nosi zadośćuczynienie nie jest ono obligatoryjne, zaś przyznana suma pieniężna z jego tytułu winna pozostawać adekwatna do poniesionej szkody, a więc być „odpowiednia”.

Oczywiście ustalenie „odpowiedniej sumy” następuje po uwzględnieniu wszystkich czynników, które na sumę tę wpływają, a są to m. in. poziom winy sprawcy, intensywność i czas trwania cierpień , trwałość skutków szkody etc. Zadośćuczynienie, choć ma charakter niemajątkowy to stanowi formę rekompensaty o charakterze pieniężnym.

Reasumując należy wskazać, iż zarówno odszkodowanie, jak też zadośćuczynienie stanowią formę rekompensaty za zaistniałą szkodę, jednakże są one inne rodzajowo, bowiem już sama ustawa Kodeks cywilny wyraźnie rozróżnia szkody powstałe na majątku poszkodowanych, przy których należne jest odszkodowanie, od tych powstały na osobie przy których z kolei przyznane może zostać zadośćuczynienie.

adw. Maciej Nowicki