W związku ze zmianą przepisów osoba najbliższa dla bardzo ciężko poszkodowanego, np. w wypadku, będzie mogła otrzymać zadośćuczynienie.

Regulacja ta dotyczy sytuacji, gdy ktoś w wyniku czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia. W konsekwencji takich obrażeń musi nastąpić niemożność nawiązania więzi rodzinnych albo ich zerwanie. Nietrudno wyobrazić sobie taką sytuację. Może to być przypadek, gdy w skutek wypadku osoba zapada w śpiączkę. Może być to także sytuacja, gdy w skutek wypadku dochodzi do tak poważnych uszkodzeń mózgu, że funkcje życiowe zanikają bądź też istotnie zostają ograniczone. Nasz bliski co prawda nie zmarł, jednak nie mówi, nie porusza się, nie ma z nim kontaktu. Pozostaje on w tzw. stanie wegetatywnym. Powoduje to, że nie da się utrzymywać więzi rodzinnych z taką osobą, bądź ich nawiązać.

Jak było do tej pory

Dotychczas nie było regulacji, która wprost odnosiła by się do wskazanych przypadków.

Przepisy przewidywały możliwość otrzymania przez członków najbliższej rodziny zadośćuczynienie w przypadku śmierci poszkodowanego. Przepisy przewidywały także wypłatę zadośćuczynienia w przypadku naruszenia dobra osobistego, za jakie czasem uznawano więzi rodzinne.

Na te właśnie regulacje powoływali się dotychczas członkowie najbliższej rodziny. Ponieważ przepis nie regulował sytuacji wprost, ukształtowało się orzecznictwo, które rzeczywiście przyznawało członkom rodziny prawo do zadośćuczynienia. Jednakże pojawiały się także i odmienne orzeczenia, jak choćby uchwała Sądu Najwyższego z 22 października 2019 r. (sygn. I NSNZP 2/19), która negowała takie świadczenie. W niektórych orzeczeniach wskazywano, że więzi rodzinne nie są dobrem osobistym. Z tego względu pojawiał się problem, na jakiej podstawie prawnej sprawca wypadku lub jego ubezpieczyciel obowiązani byliby do wypłaty.

Co się zmieni

Od 19 września 2021 r. sytuacja ta się zmieni. Zacznie bowiem obowiązywać przepis, który będzie odnosić się wprost do wspomnianych sytuacji.

Aby otrzymać zadośćuczynienie trzeba będzie wykazać dwie rzeczy. Po pierwsze, że nasz bliski w skutek czynu niedozwolonego (np. wypadku) doznał ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia. Nie ma tutaj katalogu zamkniętego takich przypadków. Najbardziej typowymi są śpiączka, stan wegetatywny czy inne uszkodzenia mózgu.

Po drugie trzeba będzie także wykazać, że w konsekwencji tego nie można nawiązać z bliskim więzi rodzinnych albo te, które istniały wcześniej zostały zerwane. Przepis ten ułatwi dochodzenie zadośćuczynienia np. małym dzieciom, które ze względu na ciężki stan rodzica nie mogą nawiązać z nim relacji rodzicielskiej. Bez wątpienia ma to przełożenie na ich przyszłe życie. Ułatwione będzie dochodzenie zadośćuczynienia przez współmałżonka czy rodzica względem dziecka i odwrotnie.

Regulacja ta z pewnością ułatwi najbliższej rodzinie dochodzenie zadośćuczynienia. Osoby te bez wątpienia także stają się pokrzywdzone. Niejednokrotnie muszą opiekować się chorą osobą i to przez wieloletnie okresy, często żywią nadzieję, że coś się może zmienić. Może być to tak samo trauma i krzywda, jak w przypadku śmierci bliskiej osoby.

Nowa regulacja będzie miała zastosowanie także do zdarzeń, jakie miały miejsce wcześniej. Dlatego też osoby, które dotychczas bały się wystąpić do sądu będą mogły to bez obaw zrobić dzisiaj. W razie pytań zapraszamy do kontaktu -> Kontakt.

Adw. Aleksandra Osobińska